Across The Universe

BĂNG QUA THIÊN HÀ

“Có ai sẽ ở đó để nghe câu chuyện của tôi

Về một người con gái đã đến và ở lại”

Chàng trai, đơn độc và bé nhỏ trước biển cả, đôi mắt mông lung nhìn về phía chân trời xa xăm, để rồi cất lên giai điệu trầm buồn của một tình khúc quen thuộc “Girl”. Những đợt sóng biển ầm ầm đổ ập lên bãi cát, xen lẫn với lớp báo chí ngập tràn tin tức về cuộc chiến ở Việt Nam, tất cả như muốn cuốn phăng đi hình ảnh của một người con gái ngây thơ ẩn hiện trong nó. Khán giả như thể bị lạc lõng, như bị mất phương hướng, choáng váng trước cái gọi là tình yêu và chiến tranh, quay cuồng trước một thế giới đầy hỗn loạn ngay từ những thước phim đầu tiên.

Truyện phim kể về Jude (Jim Sturgess), một công nhân bốc xếp ở Liverpool, mang dáng dấp của Paul McCartney và John Lennon. Anh tạm biệt người yêu và mẹ để đi đến Mỹ tìm kiếm người cha chưa từng gặp mặt của mình. Đơn độc giữa đất Mỹ xa xôi, Jude tình cờ gặp được nhiều người bạn, trong đó có Lucy (Evan Rachel Wood). Lucy là một cô gái sôi nổi, luôn nhìn đời bằng một cặp mắt trong trẻo đầy màu hồng, cô có một người bạn trai đã hy sinh nơi chiến trường Việt Nam. Đồng điệu với những cảm xúc chân thật, 2 người nhanh chóng nắm lấy tay nhau, rồi bắt đầu một chuyện tình đẹp và lãng mạn như biết bao nhiêu câu chuyện khác.
 

Tuy nhiên, Across the univerese không chỉ đơn thuần kể về một chuyện tình đẹp và lãng mạn của giới trẻ, nó còn là một bức tranh cuộc sống hoàn hảo được chắp nối từ những con người xa lạ. Họ là Max, một thanh niên nổi loạn đã từ chối cuộc sống vật chất tầm thường, đến New York cùng với Jude để tìm kiếm sự tự do. Là Sadie, cô ca sĩ tài năng, đam mê ca hát nhưng chuyện tình cảm lại lận đận. Là Jojo, tay guitar tài ba đã rời bỏ quê nhà sau cái chết đầy bi thương của em, bởi đau đớn thay, quê hương của anh ta không còn là một nơi chốn bình yên. Là Prudence, một cô gái không dám bộc lộ những cảm xúc từ sâu tận trong lòng mình. Những mãnh ghép ấy tưởng chừng như rời rạc, nhưng tất cả đã hội ngộ với nhau tại căn nhà nhỏ để bắt đầu cái gọi là cuộc tao ngộ của tình yêu. Ở họ, luôn có một sự quan tâm, chăm sóc dành cho nhau. Tất cả tưởng chừng như cô đơn, nhưng không hề, trên cái hành trình đi tìm hạnh phúc của mỗi cá nhân, họ đã có được những người bạn thật sự, và có được những tình yêu thật sự.


Nhưng những mộng đẹp của thời đại, những chặng đường sôi nổi của tuổi trẻ nhanh chóng nhuốm màu xám xịt, tất cả bị cuốn vào cái vòng xoáy khốc liệt của chiến tranh, vào sự bất đồng và nông nổi của tuổi trẻ, vào nước Mỹ đang sôi sục và hỗn loạn bởi cuộc chiến tại Việt Nam. Bộ phim chuyển sang một mạch mới đối lập hoàn toàn – nặng nề và u ám không khí chiến tranh.

Lucy bị ám ảnh bởi cái chết của bạn trai cũ đến mức khi thấy anh mình nhận được lệnh nhập ngũ, cô quyết định gia nhập những cuộc biểu tình chống chiến tranh Việt Nam. Cô còn trẻ (và cô ngây thơ, ấu trĩ), cô cứ nghĩ là mình có thể tạo dựng được hòa bình. Sự ngây thơ đó đôi lúc thật đáng yêu, đáng yêu đến mức tội nghiệp! Tất cả những gì cô làm rõ ràng đã trở nên vô nghĩa khi những hành động bộc phát, nông nỗi của học sinh, sinh viên đã khiến chính quyền đàn áp thẳng tay.

Trong khi Lucy bị xoáy chìm vào cơn lốc phản chiến thì Jude lại chọn cho mình cách đứng ngoài cuộc. Anh đam mê vẽ tranh, và tất cả những gì có thể làm chỉ là dồn hết tâm trí vào công việc, để quên đi mọi chuyện và đứng ngoài cuộc chiến như chính bài hát mà anh thể hiện "Không gì có thể thay đổi thế giới của tôi” (Nothing gonna change my world). Thế giới của Jude vẫn luôn như vậy, chiến tranh vẫn sẽ diễn ra, xung đột vẫn tồn tại, máu vẫn sẽ chảy, nước mắt vẫn tiếp tục rơi và con người không thể thay đổi.

 Hai con người, một khao khát đổi thay, một chấp nhận hiện thực, tình yêu đột ngột bị chính những lý tưởng cá nhân của họ chia cắt, hệt như chính sự phân hóa, chia rẽ trong lòng nước Mỹ lúc bấy giờ. 

 Thủ pháp đối lập trong phim cũng sáng tạo như mạch phim, lúc thì tràn ngập sắc màu trong không gian siêu thực, lúc thì ảm đạm u tối của thực tại, mang đến cho người xem cái nhìn đa diện vào cuộc sống và những băn khoăn về một thời đại bấn ổn. Có những cảnh không khiến người ta khỏi xót xa, giật mình, ngây người lại để thương cảm cho những kiếp người, như đứa em của Jojo ngồi núp vào sau lưng xe hơi, sợ hãi cùng cực trước những làn đạn của chiến tranh. Cũng có những cảnh khiến ta phải trầm trồ thán phục tài năng của đạo diễn, như màn bale ấn tượng, đặc sắc, độc đáo của chín nhân vật chủ chốt trong phim đã khẳng định sự đồng điệu, vui vẻ của tuổi trẻ và khẳng định sức quyến rũ của hiệu ứng hình ảnh. Nhưng đặc biệt và sáng tạo nhất vẫn là hình ảnh những trái dâu được treo thành hàng trên tường dưới nền nhạc “Strawberry Field” của The Beatles, rồi từng trái từng trái, rỉ những giọt màu vẽ xuống đất, đau đớn và tổn thương. Đan xen trong cảnh đó là những trái dâu được hình tượng hóa thành những loạt bom rãi khắp chiến trường Việt Nam, khủng khiếp và hỗn loạn. Hiệu ứng đối lập giữa cảm xúc cá nhân và hiện thực cuộc sống đã được đẩy lên cao nhất, như thể muốn lôi ta ra khỏi những cảm xúc mông lung, đau đớn vì tình yêu của Jude, kéo ta lại gần hơn với thực tại cùng những bất đồng, xung đột đang hiện hữu. 

 Nhưng kết thúc phim lại nhẹ nhàng, đúng theo khuôn mẫu của những chuyện tình thời đại đã phần nào làm giảm nhẹ sức nặng mà suốt chiều dài phim làm được. Jude hát: “All you need is love”, cái bạn cần không phải là súng ống đạn dược mà chỉ đơn thuần là tình yêu chân thành. Có lẽ vì đạo diễn Julie Taymor là phụ nữ, nên bà luôn tin tưởng vào tình yêu, vào những gì tốt đẹp mà thế giới sẽ mang đến. Cũng có lẽ vì vậy mà Across the Universe tuy đề cập đến chủ đề nhạy cảm nhưng nó vẫn là một tác phẩm hết sức lãng mạn. Không khí siêu thực tràn ngập phim, đầy rẫy những hình ảnh ẩn dụ, những vũ đạo hoành tráng, cuốn hút. Tất cả các hình ảnh được chắp nối, lồng ghép bởi 33 ca khúc bất hủ của tứ quái The Beatles để tạo nên một bộ phim ca nhạc hoàn hảo. 

[Đăng trên DAN magazine]